FITIR sadakası ,diğer deyimiyle fitre …
Her Ramazan’da bu konuyla ilgili bir çok sorunun muhatabı oluruz .
Halk arasında da sıkça konuşulan , ve dini hayatımızın vazgeçilmez bir öneme haiz olan mali ibadetlerindendir fitre .
Hassasiyet sahibi olanlar yanında, bilinçsiz bir şekilde bu görevi ifa eden ve maalesef aslında az bir meblağ olmasına rağmen hile -i şeriyYe dediğimiz yollarla bu ibadetini yanlış yapanlar ve dolasıyla sorumluluktan kurtulamayanlar var .
Bugünkü yazımızda fitır sadakası ile alakalı bilmemiz gerekenleri bir daha hatırlamak babından bu yazıyı kaleme aldık .
Kaynaklarımız Diyanetin fetvalarının yer aldığı internet sitesinde bütün kaynakları tarayarak ,yine DİYANET Yayınlarından DİNİ Kavramlar Sözlüğü ve DİYANET İSLAM İLMİHALİ ve gayet tabii ki KUR’AN MEALLERİ .
Biz bilgimizi tazeledik ,hiç bir şey bilmiyormuşcasına yeniden araştırdık,kaleme aldık,yazıya döktük ki ,hep beraber şu mübarek Ramazan gününde ilimle meşgul olmanın sevabına nail olabilelim .
Okuyalım mı şimdi beraberce :
Soru :Fitre nedir?
Halk diliyle FİTRE diye anılan SADAKA –İ FITIR ,nefislerimizin zekatıdır .BAŞ ZEKATI ,BEDEN ZEKATI diye de anılır .
Dini bir terim olarak açıklarsak ,Ramazan’a kavuşup oruç tutabilmenin ve sağlıkla bayrama ulaşanın şükür niyetiyle verdiği sadakaya denir . Yoksulların ihtiyaçlarını gidermeye ve onların da bayram sevincine katılmalarına bir yardımdır.
Soru :Ramazan BAYRAMI’nın diğer adı nedir ?
Ramazan Bayramı’nın diğer adı halk arasında söylendiği gibi ŞEKER BAYRAMI değildir .FITIR BAYRAMI’dır .Bu bayramda fıtır sadakası ile fidye ve zekatlarla fakir Müslümanların bayrama katılmaları sağlanır .
Soru :Sadaka-ı fıtırın hükmü nedir ?
Sadaka –ı Fıtır VACİP hükmünde bir ibadettir .
Soru :Sadaka-ı Fıtır ne zaman Ne zaman meşru kılınmıştır ?
Ramazan orucunun farz kılındığı hicretin 2. yılı Şaban ayında, zekâttan önce meşru kılınmıştır.
Soru:Fıtır sadakası vermek için oruç tutmak şart mıdır?
Herhangi bir sebeble oruç tutmayanlarında fıtır sadakasını vermeleri vaciptir .
Soru :Kimler sadaka –ı fıtırdan sorumludur ?
-
Müslüman olan ( Peygamberimiz( sav), köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her müslümana fitrenin gerektiğini ifade etmiştir (Ebû Dâvûd, Zekât, 20).9
-
Dinen zengin olan , temel ihtiyaçlarının yanı sıra bayram günü ve gecesine yetecek kadar azığa sahip zengin-fakir her müslüman fitre ile yükümlüdür (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, I, 594).
-
Ramazan bayramına kavuşan
Her kişi fıtır sadakasından sorumludur .
Soru :Sadaka-ı fıtır vermek için,zekatta olduğu gibi nisap miktarı malın üzerinden bir yıl geçmesi gerekli midir ?
Fıtır sadakasından sorumlu olmak için malın üzerinden bir yıl geçme zorunluluğu yoktur .
Soru :Fıtır sadakasını vermek için ergenlik ergenlik çağına çağına girmiş olmak veya akıllı olmak gibi şartlar gerekli midir ?
Fıtır sadakasını vermek için ergenlik ergenlik çağına girmek gerekmiyor
Kişi kendisinin ve ergenlik çağına ulaşmamış çocuklarının fitresini vermekle yükümlüdür (Kâsânî, Bedâî’, II, 70).
Akil olmayan kişilerin de velilerinin onun adına fıtır sadakası vermesi gerekir.
Soru:Ramazan Bayramından hemen önce doğan çoçukların fitresi verilir mi ?
Bayramdan önce doğan bebeklerin de fitrelerini velisi vermekle yükümlüdür .
SORU : Kişinin ana-babası, büyük çocukları, karısı, kardeşleri için FİTRE verme zorunluluk ve sorumluluğu var mıdır ?
Kişinin ana-babası, büyük çocukları, karısı, kardeşleri ve diğer yakınları için fitre ödeme zorunluluğu yoktur. (Kâsânî, Bedâî’, II, 70, 72). Fakat vekâletleri olmadığı hâlde bu kişiler için fitre verebilir .
Soru :Fıtır sadakası ne zaman vacip olur ?
Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günüdür .Bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.
SORU :Günümüzde fıtır sadakası nasıl belirlenir ?
Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktar ölçü alınır .
Yani bir kimse kendi karnını iki öğün kaç paraya doyuruyorsa o bedeli vermelidir .
Diyanetin belirlediği bedel en aşağı bedeldir .Kişi zenginse bu bedeli kendine göre ayarlamalıdır .Çok zengin birinin bu bedel üzerinden fitre vermesi uygun değildir .
Mesela çok zengin bir işadamı bugünkü fitre bedeli olan 23 tl üzerinden verilecek fitre ile bu borcu yerine getirmiş olmaz .
Soru:Kimlere fitre verilmez
-
dinen zengin sayılanlara,
-
usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler),
-
fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez.